آلما حسني

سيكل قاعدگي و روش محاسبه چرخه قاعدگي

به خوني كه هر ماه به شكل طبيعي از سطح داخلي رحم خارج مي گردد قاعدگي گفته مي شود. زنان و دختران در زمان قاعدگي علائم و نشانه هاي مختلفي را تجربه مي كنند كه برخي از اين نشانه ها ممكن است طبيعي نبوده و نشان دهنده اختلالاتي باشد.

به همين دليل زنان و دختران بايد سعي كنند اطلاعات خود را در مورد قاعدگي و اختلالات آن افزايش دهند، تا تغييراتي كه در زمان قاعدگي بر روي بدن آن ها ايجاد مي شود براي آن ها نگران كننده نباشد و سعي كنند در جهت درمان يا كاهش درد و رنج آن اقداماتي را انجام دهند.

در صورتي كه در اين خصوص آگاهي كافي نداشته باشند تغييرات رواني و فيزيكي در چرخه قاعدگي منجر به كاهش عملكرد و اختلال در سبك زندگي مي شود و مشكلاتي را براي فرد به وجود مي آورد.

در اين مقاله درباره قاعدگي، تغييرات رواني و فيزيكي اين دوره مطالبي را بيان مي كنيم هم چنين براي كسب اطلاعات دقيق تر مي توانيد از مشاور كمك بگيريد تا در اين خصوص شما را راهنمايي كند و اطلاعات مفيدي در اختيار شما بگذارد.

تعريف قاعدگي

به خون ريزي در سطح داخلي رحم قاعدگي، پريود يا عادت ماهيانه گفته مي شود. عادت ماهيانه دختران از سنين ۸ تا ۱۳ سالگي شروع مي شود و تا زمان يائسگي آن ها ادامه دارد. بارداري زنان به عادت ماهيانه آن ها بستگي دارد تا سني كه زنان پريود شوند و يائسگي رخ ندهد، مي توانند باردار شوند.

زماني كه لقاح و شكل گيري جنين صورت گرفته باشد خون ريزي اتفاق نمي افتد، در غير اين صورت ديواره محكمي كه در رحم ساخته شده است از طريق خون ريزي از هم مي پاشد. به طور معمول دوران عادت ماهيانه زنان بين ۲ تا ۷ روز متغير مي باشد و زنان باردار معمولا پريود نمي شوند و هم چنين قاعدگي سه ماه بعد از زايمان اتفاق مي افتد.

احتمال بارداري در زمان پريود بسيار كم و شانس آن بسيار پايين است، اما غيرممكن نمي باشد. تخمك گذاري در روند خاصي اتفاق مي افتد و به همين علت در روزهاي اول و دوم قاعدگي بارداري رخ نمي دهد، اما از روز سوم قاعدگي ممكن است بارداري اتفاق بيفتد.

چرخه پريود و يا سيكل قاعدگي

چرخه قاعدگي عبارت است از اولين روز خون ريزي تا نخستين روز قاعدگي او در ماه بعد. در اين دوره تغييراتي بر هورمون ها و بدن زن ايجاد مي شود كه اين تغييرات طبيعي هستند و بدن او را براي توليد مثل آماده مي كنند.

در دوره قاعدگي هر ماه يك تخمك آماده بارور شدن قرار مي گرد اما اگر لقاح صورت نگيرد تخمك از بين مي رود و فرد خون ريزي كرده و عادت ماهانه مي شود.

توجه داشته باشيد كه چرخه قاعدگي در زنان متفاوت مي باشد اما چرخه طبيعي آن از ۲۱ تا ۳۵ روز متغير است. البته هر كس مي تواند چرخه قاعدگي خاص خودش را داشته باشد. هم چنين مردان بايد با بدن زنان آشنا باشند و شناخت كافي از بدن همسرشان داشته باشند تا بتوانند ارتباط موثري با همسرشان برقرار كنند.

تغييرات رواني و فيزيكي در سيكل قاعدگي

در دوران قاعدگي زنان با تغييرات جسماني رو به رو مي شوند كه برخي از اين تغييرات ممكن است با شدت بسيار زيادي اتفاق افتد كه برخي از آن ها شايع تر هستند و عبارت اند از:

• دردهاي شكم
• حساس شدن و دردناك شدن پستان ها
• احتباس آب
• تغيير در فعاليت و تمايل به رابطه جنسي

در اغلب موارد زنان در زمان پريود، با تغييرات رواني رو به رو مي شوند كه برخي از اين تغييرات عبارت اند از:

• احساس خستگي و بي قراري
• اندوه
• تحريك پذيري
• عصبانيت و خشم
• گريه كردن زياد
• عدم تمركز
• خواب آلودگي

اين شرايط براي برخي از زنان سخت و دشوار مي باشد و براي پايان دادن به اين وضعيت بدون توجه به عوارض دارو، از قرص هاي مختلف استفاده مي كنند.

انواع وضعيت هاي غيرطبيعي در چرخه و سيكل قاعدگي

چرخه قاعدگي طبيعي در بسياري از زنان ۲۸ روز مي باشد و دوره هاي خون ريزي در فاصله اين بازه زماني اتفاق مي افتد. اغلب زنان در ۷ روز قاعدگي به طور معمول بين ۲۰ تا ۸۰ ميلي ليتر خون از دست مي دهند. در صورتي كه زنان خون ريزي بيش از حدي داشته باشند و يا تغييرات قابل توجهي در زمان و سيكل پريودي آن ها صورت گيرد، بايد به دكتر زنان مراجعه كنند. اين تغييرات شامل  موارد زير مي باشد:

• خون ريزي بسيار شديد و دفع بيش از ۸۰ ميلي ليتر خون.
• طولاني شدن قاعدگي و ادامه داشتن خون ريزي بيش از ۷ روز به طوري كه خون ريزي قطع نشود.
• طولاني شدن دوره قاعدگي به بيش از ۳۵ روز
• دوره هاي قاعدگي نامنظم از نظر پزشكي به آن اصطلاح متروراژي تعلق مي گيرد.

عوامل ايجاد كننده اختلال در سيكل قاعدگي

عوامل بسياري بر روي سيكل پريود تاثير مي گذارد و باعث به وجود آمدن اختلالاتي مانند به هم ريختن سيكل پريود، تجربه خون ريزي هاي شديد و پريود دردناك مي شود. در زير مهم ترين آن ها را بيان كرده ايم:

1. داروها عامل تغيير در سيكل قاعدگي

برخي از داروها بر روي بدن تاثير مي گذارند و تغيير و نوساناتي در هورمون هاي زنانه ايجاد مي كنند كه منجر به توقف قاعدگي يا تغيير فرآيند آن مي شود. از جمله مهم ترين داروهايي كه بر روي سيكل قاعدگي اثر مي گذارد مي توان به قرص ضد بارداري اشاره كرد.

1. وجود مشكلاتي در وضعيت جسماني

برخي از مشكلات جسمي منجر به اختلالات هورموني مي شود، بر روي قاعدگي اثر مي گذارد و دوره هاي پريود را نامنظم مي كند. برخي از اين بيماري ها عبارت اند از:

• كم كاري يا پركاري تيروئيد
• بالا بودن قند خون
• بيماري هاي مقاربتي
• مشكلات تغذيه اي و گوارشي

1. دچار بودن به سندروم تخمدان پلي كيستيك

تنبلي تخمدان يا سندروم تخمدان پلي كيستيك وضعيتي است كه رحم در طول ماه فوليكول هاي ريز زيادي را به صورت كيست هاي بسيار كوچكي توليد مي كند و در آن جا شروع به رشد مي كنند اما هيچ كدام بالغ نمي شوند تا به صورت تخمك آزاد شوند و خون ريزي اتفاق افتد. به همين دليل سيكل ماهانه فرد نامنظم شده و فردي كه به اين سندروم مبتلا است قاعدگي نامنظمي دارد.

1. پيروي از رژيم هاي غذايي بسيار سنگين

در صورتي كه فرد براي لاغر شدن، رژيم هاي سنگيني دريافت كند و مانع از دريافت غذاي كافي بر بدنش شود در چرخه پريود اختلالاتي به وجود خواهد آمد و باعث توقف چرخه پريود مي شود. هم چنين افرادي كه به بي اشتهايي عصبي مبتلا هستند و نگراني زيادي در مورد اندام شان دارند به طور بيمارگون خودشان را گرسنگي مي دهند كه همين مسئله منجر به بروز اختلالاتي مانند آمنوره (قطع خون ريزي قاعدگي) مي شود.

1. انجام ورزش هاي بسيار سنگين

ورزش ها و فعاليت هاي بدني سنگين بر روي قاعدگي اثر مي گذارد و منجر به بروز مشكلاتي در آن مي شود. به همين دليل زناني كه ورزش هاي سنگين و قهرماني انجام مي دهند و از نظر بدني تحت فشار بسيار زيادي هستند ممكن است دچار نامنظم شدن دوره قاعدگي، توقف آن و يا مشكلات مشابه شوند.

1. قرار داشتن در دوره هاي سني خاص

سيكل قاعدگي به طور معمول در اوايل بلوغ و دوران يائسگي ريتم منظمي ندارد و دچار نامنظمي هايي مي شود و بسياري از افراد در اين دوران تاخيرهاي كوتاه مدت يا بلندمدتي را در قاعدگي خود تجربه مي كنند، اما توجه داشته باشيد كه تاخير در پريود امري طبيعي مي باشد و ممكن است در دوره هاي خاصي اتفاق افتد.

1. قرار داشتن تحت استرس هاي شديد

استرس باعث ترشح هورمون كورتيزول مي شود، بسياري از فرايندهاي فيزيولوژيك را تحت تاثير قرار داده و تغييراتي در ريتم هاي بيولوژيك بدن ايجاد مي كند. به همين دليل ممكن است رو به رو شدن با استرس هاي شديد و مزمن، اضطراب و بي قراري باعث اختلالات هورموني شود و توازن هورمون ها را از بين ببرد. در اين حالت عواقبي نظير بي نظمي هايي در قاعدگي به بار خواهد آورد.