آلما حسني

ترس از مرگ (Thanatophobia ) به طور ذاتي در تمام انسان ها ديده مي شود. انسان از بدو زندگي به دنبال اميد، آرزو و اهداف خود مي رود و مرگ دقيقا برعكس تمام اين چيزها مي باشد بنابراين طبيعي است كه انسان از مرگ بترسد. 

اما زماني اين ترس تبديل به فوبيا مي شود كه زندگي روزانه فرد را مختل كرده و اجازه داشتن يك زندگي عادي و شاد را از فرد بگيرد. شايد اساسي ترين دليل ترس از مرگ اين باشد كه تصور مشخصي از مرگ نداريم و اين امر مي تواند ترسناك و دلهره آور باشد. 

ترس از مرگ در روانشناسي پديده پيچيده اي مي باشد كه به علائم و نكات زيادي بستگي دارد در ادامه توضيحات كاملي در اين مورد فراهم شده است:

مفهوم ترس از مرگ

بسياري از افراد تصور مي كنند كه ترس از مرگ تنها مربوط به اتفاقات پس از مرگ مي باشد، اما ترس از مرگ مي تواند شامل نحوه يا پروسه مرگ باشد.

بسياري از افراد با بالا رفتن سن و بيماري دچار اين ترس و وحشت مي شوند، معمولا افراد پس از مرگ دوستان و اطرافيانشان نيز درگير اين ترس مي شوند. 

پيشنهاد مشاور:تست فوبيا و ترس | هراس | فوبياي اجتماعي با پاسخ

ترس از مرگ در كودكان

بسيار ديده مي شود كه كودكان ترس از مرگ والدينشان را دارند كه مي تواند باعث اضطراب و استرس آن ها شود. كودكان نمي توانند مانند بزرگسالان فكر كنند و موضوع مرگ مي تواند براي آن ها بسيار ترسناك باشد نبايد اين موارد به عنوان اختلالات رواني در نظر گرفته شود اما بهتراست كه با روانشناس يا روانپزشك در ميان گذاشته شود.

كودك شما ممكن است از خواب بيدار شود و تنفس شما را در خواب چك كرده يا حتي شما را بيدار كند، نبايد ناراحت يا عصبي شويد و بهتر است اين اضطراب كودك خود را درك كنيد.

علائم ترس از مرگ

علائم اين فوبيا هميشگي نيست و شما ممكن است علائم ذيل را فقط هنگام فكر به مرگ عزيزان خود تجربه كنيد. علائم فوبيا مرگ شامل موارد زير مي باشد:

• حملات پانيك
• اضطراب بالا
• سرگيجه
• سردرد
• تعريق
• افزايش ضربان قلب
• دل درد
• حالت تهوع

فوبيا مرگ مي تواند تاثيرات رواني زير را نيز به دنبال داشته باشد:

• دوري از خانواده و عزيزان
• خشم و عصبانيت
• ناراحتي و افسردگي
• احساس گناه
• نگراني بيش از اندازه
• ترس از پيري و مرگ

پيشنهاد مشاور: هر چيزي كه بايد در مورد فوبياي اجتماعي بدانيد

علل ابتلا به ترس از مرگ

برخي از عوامل مي تواند باعث ايجاد اين فوبيا در افراد شود كه در ادامه به طور كامل به آن ها پرداخته شده است:

• تجربه اتفاقات و ماجراهاي نگران كننده در گذشته
• كمرويي و خجالتي در زمان كودكي 
• اختلالات رواني
• ترس از اينكه قرار است آينده اي نامعلوم و عجيب را تجربه كنند.
• سن: طبق تحقيقات صورت گرفته آمار ترس از پيري و مرگ در دهه دوم زندگي بالا رفته و سپس به مرور روند نزولي پيدا مي كند.
• بالا بودن سن والدين: افراد در سنين بالا ترس كم تري از مرگ دارند. البته هرچقدر هم كه افراد مسن از روند پيري و مرگ خود بترسند‌، از ترس فرزندانشان كم تر مي باشد.
• عدم تواضع: عدم تواضع مي تواند باعث افزايش نگراني افراد شود. تواضع بالا باعث مي شود كه افراد بيش تر آماده مرگ باشند و براي مسائل مهم آمادگي بالاتري داشته باشند.
• مشكلات سلامتي: مشكلات سلامتي كه شامل مشكلات جسماني و رواني مي شود باعث افزايش نگراني و اضطراب افراد در مورد مرگ مي شود.
• جنسيت: زنان و هم مردان هردو در برخي از شرايط ترس از مرگ را تجربه مي كنند اما براساس تحقيقات انجام شده زنان، در دهه پنجم زندگي نيز با ترس از مرگ مواجه مي شوند.
• از دست دادن كنترل: برخي از امور غيرقابل پيشبيني مانند مرگ در زندگي توسط خود فرد قابل كنترل نيست. برخي از افراد با انجام چك آپ و مراجعه مكرر به دكتر سعي ميكنند آن را كنترل كنند. اين افراد ممكن است به وسواس يا اضطراب شديد دچار شوند كه باعث اختلال در زندگي آن ها مي شود.
• درد و بيماري: برخي افراد از درد، فلج شدگي، بيماري، ناتواني يا حتي از دست دادن حافظه مي ترسند. ديده مي شود كه اين افراد درگير افكار ماليخوليا ،اختلالات جسماني يا اختلالات ديگر مي باشند و به شدت نسبت به مرگ حساسيت دارند.
• نگراني درباره اطرافيان از علت هاي ترس از مرگ: برخي از افراد نگران هستند كه پس از مرگ آن ها چه بر سر خانواده هايشان خواهد آمد. والدين تنها بيش تر دچار اين ترس مي شوند زيرا نگران هستند فرزندشان بعد از آن ها به چه سرنوشتي دچار مي گردد. برخي از افراد نيز نگران هستند كه بدون آن ها خانواده هايشان دچار مشكلات مالي مي گردند يا سرپرست خود را از دست مي دهند.
• مشاهده مرگ ديگران: بجز اشخاصي كه در مشاغل بيمارستاني مشغول به كار هستند، براي ديگر افراد مشاهده مرگ امري بسيار نادر مي باشد اما در صورت مشاهده مرگ ديگران زندگي فرد كاملا تحت تاثير قرار مي گيرد.
• لذت نبردن از زندگي: بسياري از افراد تصور مي كنند كه هيچ يك از لذت هاي زندگي را تجربه نكرده اند. اين افكار به صورت هاي مختلف مي تواند شما را آزار دهد.

پيشنهاد مشاور: ترس از خوابيدن | علت جيغ زدن در خواب چيست | وحشت از خواب

فوبياهاي مرتبط با ترس از مرگ

 ترس از سنگ قبر، ترس از مرگ در خواب، قبر و ديگر فوبياهاي رايج نشان دهنده ترس از مرگ مي باشند. حتي فوبيا ارواح در بين افرادي كه دچار فوبيا مرگ هستند ديده مي شود البته اين فوبيا تا حدودي ريشه ديني و اعتقادي نيز دارد. در ادامه فوبياهايي ذكر شده است كه با فوبيا مرگ در ارتباط مي باشد:

ترس از عدم وجود:

اين ترس به اين معني مي باشد كه فرد به وجود آخرت شك دارد و مرگ را پايان هستي خود مي داند. اين ترس كه بيش تر در افراد بي ايمان ديده مي شود فرد را نگران مي كند كه ممكن است مرگ پايان زندگي آن ها باشد.

ترس از مجازات ابدي:

اين ترس هم در افراد بااعتقاد هم بي اعتقاد ديده مي شود زيرا افراد با ايمان نيز از مجازات كارها و اعمال ناشايست خود مي ترسند. 

دلايل اين ترس بسيار گسترده مي باشد و راه هاي زيادي براي بررسي آن وجود دارد براي بررسي علت دقيق بهتر است به روانشناس مراجعه كنيد تا به طور تخصصي علت ترس شما را ريشه يابي كند.

چه كساني بيش تر از مرگ مي ترسد ؟

براساس آمار به دست آمده همان طور كه به آن اشاره شد زن ها نسبت به مردها بيش تر دچار ترس از مرگ مي شوند البته اين ممكن است به اين دليل باشد كه زن ها بيش تر در مورد ترس هاي خود صحبت مي كنند

ترس از مرگ با افزايش سن كاهش نمي يابد ولي بعضي اوقات در جوان ها بيش تر از افراد مسن ديده مي شود.

علاوه بر اين براساس بررسي ها افزايش مراقبت و بهداشت عمومي به كاهش اين فوبيا كمك مي كند.

ترس از مرگ سالم يا ناسالم

ترس از مرگ مي تواند خوب باشد، باعث شود بيش تر مراقب افكار و اعمال خودمان باشيم، بيش تر موارد ايمني را رعايت كنيم و نگران سلامتي خودمان باشيم.

اين واقعيت كه همه ما روزي مي ميريم باعث مي شود به اين دنيا وابستگي كم تري داشته باشيم و اجازه ندهيم كه ياد خدا در دل هايمان خاموش شود.

از طرفي ترس بيش از اندازه از مرگ مي تواند باعث اختلال هاي جدي و اساسي در زندگي ما شود. اين ترس مي تواند به قدري فلج كننده شود كه فرد انگيزه اي براي كار و تلاش نداشته باشد.

توجه داشته باشيد كه استرس و اضطراب هنگامي تبديل به اختلال رواني مي گردد كه زندگي عادي فرد را تحت تأثير قرار دهد. بعضي اوقات ترس از مرگ به فوبيا و وسواس تبديل مي‌شود و فرد نمي‌تواند به مرگ يا مسائل مربوط به آن فكر نكند.

پيشنهاد مشاور: رابطه داغ ديدگي و افسردگي | افسردگي ناشي از مرگ عزيزان

چرا ترس از مرگ با افزايش سن بيشتر مي‌شود؟

آيا تاكنون در مورد بحران ميانسالي شنيده‌ايد؟ طبق مشاهدات در اين سن افراد تلاش مي كنند تا اثري از خود در دنيا به جا بگذارند. اگر اين بحران به درستي حل نشود در سنين بالا تر فرد دچار ترس از مرگ در سالمندان مي شود نگاه به گذشته حسرت مي خورد كه نتوانسته كارهاي مفيدي انجام دهد. 

درمان ترس از مرگ| راه هايي براي مقابله با ترس از مرگ

خود را به چالش بكشيد

سعي كنيد در شرايط مختلف دست به كارهاي جديد بزنيد، فعال باشيد و فعاليت هاي مفيد و سازنده انجام دهيد. اگر مدت هاست با دوست خود حرف نزده ايد با او تماس بگيريد. اگر كار نيمه تمامي داريد آن را به پايان برسانيد.

اگر از برخي از روابط خود رضايت نداريد آن ها را تمام كنيد. كارهايي كه دوست نداريد را انجام ندهيد.

مرگ چرخه طبيعت است

هميشه به ياد داشته باشيد كه مرگ بخشي از چرخه زندگي و طبيعت مي باشد. اين امر باعث مي شود كه مفهوم مرگ را راحت تر بپذيريد و با آن كنار بياييد.

درباره مرگ كتاب بخوانيد

بسياري از كتاب هاي ديني به شما در درك آخرت كمك مي كنند. نويسنده هاي بسياري نيز در مورد آخرت كتاب نوشته اند. مطالعه در اين زمينه مي تواند شما را با آخرت آشنا كند.

معنويت را بپذيريد

حتي افراد بي اعتقاد نيز بايد به معنويت در زندگي اعتقاد داشته باشند و براي افزايش آن تلاش كنند. كارهاي معنوي ما حتي بعد از مرگ نيز باقي مي مانند.

از پرسيدن سوال درباره زندگي پس از مرگ وحشت نداشته باشيد. اين سوالات مي توانند شما را به درك عميق و درستي از مرگ برسانند و اضطراب شما را كاهش دهند. سعي كنيد سوالات خود را از فردي آگاه بپرسيد، برخي از افراد ناآگاه با پاسخ هاي متنوع مي توانند شما را گم راه كنند.

تمركز بر زندگي خوب

سعي كنيد زندگي خوبي داشته باشيد براي زندگي روزانه خود برنامه ريزي كرده، ورزش كنيد، كتاب بخوانيد به سرگرمي هايي كه دوست داريد بپردازيد. به ياد داشته باشيد كه تغييرات كوچك در زندگي نتايج بزرگي را به همراه دارد.

منبع :  درمان ترس از مرگ| سايه سياه مرگ را از زندگيت دور كن